Dr. Ferhat YASAN

Sünnet penisin ucunda, idrar çıkış deliğini kapatan ve o bölgede kapalı boşluk oluşturan cilt katlantısının kesilerek alınmasıdır. Çok eski tarihlerden bu yana farklı toplumlarda geleneklerin gereği olarak veya bazı dinlerde ön şart olarak uygulanmaktadır. Anlaşılmaktadır ki ilkel dönemlerde dahi tıbbi faydaları tam açıklanamasa da sünnetin pratik faydaları fark edilerek yaygınlaştırılmıştır.

• İçindekiler
• Sünnetin faydaları
• Sünnet için en doğru yaş nedir, neden?
• Aileler sünnet için daha çok hangi dönemleri tercih ediyor (şubat tatili, yaz tatili vb) neden?
• Hangi yaşlarda yaptırılmaması gerekir, neden?
• Yenidoğan sünnetinin faydaları nelerdir?
• Sünnet edilmeyenlerde görülebilecek sağlık sorunları nelerdir?
• Sünneti kimler yapmalı?
• Anestezi verilmelidir, neden ve nasıl bir anestezi verilmelidir?
• İyileşme süreci ne kadardır?
• Hatalı sünneti daha sonra düzeltme imkanı var mı?
• Sünnette lazer kullanılmalı mı, neden?
• Sünnet operasyonu sonrasında nelere dikkat edilmeli?
• Sünnet hangi durumlarda sakıncalı olabilir?
• Hatalı sünnetin doğurabileceği sonuçlar nelerdir?

Sünnetin faydaları
Sünnetle alınan deri penis ucunu ve idrar deliğini örtmektedir. Ve bu derinin altında bir hvasız, pislik ve salgı biriken, idrarla temas halinde bir alan oluşmaktadır. Bu sebeple düzenli temizlenmezse infeksiyon oluşumu için uygun bir zemin oluşturur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar için taşıyıcılık aracı olabilir. Özellikle çocuklarda sünnet derisi yapışabilir, ucu daralabilir. İdrar çıkışını engelleyebilir. Penis abselerine neden olabilir. Parafimozis dediğimiz sünnet derisi sıkışarak peniste kan akımını bozabilir. Bu derinin sünnetle alınması bahsettiğimiz problemlere karşı korunma sağlar.
Sünnet için en doğru yaş nedir, neden?
Tartışılan bir konu bu. Burada önemli olan çocuğun psikolojik olarak bu müdahaleye hazır olması ve vucudundaki bu değişikliği doğru anlayabilecek yaş ve düşüncede olmasıdır. Çocuğun psikolojik gelişimi sürecinde 2 yaş -7 yaş arasının uygun olmadığını kabul eden psikolojik yaklaşımlar mevcuttur. Her yaşta sünneti çocuk için travma haline dönüştürmeden, korku yaşamasına izin vermeden yapılabilir.. Cerrahi başarı ve yara iyileşme süreci açısından yaşın önemi yoktur.
Aileler sünnet için daha çok hangi dönemleri tercih ediyor (şubat tatili, yaz tatili vb) neden?
Bu tercihte sosyal nedenler belirleyicidir. Geleneklerin gerekleri açısından ve çocuğun okul hayatının etkilenmemesi için bu dönemler uygundur. Tıbbi olarak sünnetin bir mevsimi yoktur.
Hangi yaşlarda yaptırılmaması gerekir, neden?
Tıbbi bir aciliyet ve gereklilik yoksa , 2 yaş - 7 yaş arasında önerilmez. Bu yaş grubu çocukların psikolojik gelişimlerinin etkilenebileceği düşünülür. 
Yenidoğan sünnetinin faydaları nelerdir?
Yenidoğan dönemi vucudumuzun hücre yenileme üretme ve gelişme kapasitesinin en yüksek olduğu dönemdir. Sağlıklı bebekte yapılan yenidoğan sünneti çok daha hızlı bir şekilde iyileşir. Cerrahi ve psikolojik komplikasyon görülme ihtimali çok daha azdır.
Sünnet edilmeyenlerde görülebilecek sağlık sorunları nelerdir?
Sünnetle alınan deri penis ucunu ve idrar deliğini örtmektedir. Ve bu derinin altında bir hvasız, pislik ve salgı biriken, idrarla temas halinde bir alan oluşmaktadır. Bu sebeple düzenli temizlenmezse infeksiyon oluşumu için uygun bir zemin oluşturur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar için taşıyıcılık aracı olabilir. Özellikle çocuklarda sünnet derisi yapışabilir, ucu daralabilir. İdrar çıkışını engelleyebilir. Penis abselerine neden olabilir. Parafimozis dediğimiz sünnet derisi sıkışarak peniste kan akımını bozabilir. Bu derinin sünnetle alınması bahsettiğimiz problemlere karşı korunma sağlar.
Sünneti kimler yapmalı?
Sünnet ciddi bir cerrahi müdahaledir. Psikolojik yaklaşım açısından, anestezi tekniği ve riskleri açısından, cerrahi estetik ve teknik açısından iyi eğitimli profesyonel kişilerce uygulanmalıdır. Basit görülen bu işleme bağlı ciddi kalıcı sakatlıklar oldukça sıktır. Tıp doktoru dışında sünnet yapılması yasaktır
Anestezi verilmelidir, neden ve nasıl bir anestezi verilmelidir?
Lokal ya da genel anestezi (sedasyon) altında sünnet uygulanabilir. Burada tercihi yaparken çocuğun yaşı ve daha önemlisi sünnetin çocuk üzerinde korku, stres, travma yaratma ihtimali göz önüne alınır. 6 ay öncesi farkındalık oluşmamışsa veya çocuk durumu anlayıp kabullenmiş olgunluktaysa lokal anestezi altında sünnet yapılabilir.
İyileşme süreci ne kadardır?
İşlem sonrası çoğu zaman sargı dahi gerekmez,İlk iki gün ağrı kesici kullanılması gerekebilir. Penis ucunda hafif şişme beklenen bir durumdur ve 2 hafta içinde normal görünümüne kavuşur.
Hatalı sünneti daha sonra düzeltme imkanı var mı?
Ciltle ilgili estetik hataların bir kısmı ve eksik sünnet düzeltilebilir. Fakat idrar kanalı yaralanmaları, penis gövdesi, glans yaralanmalarını düzeltmek ciddi ameliyatlar zinciri gerektirebilir. Bazen de düzeltmek mümkün olmayabilir, organ kaybına gidebilir.
Sünnette lazer kullanılmalı mı, neden?
Teknolojiyle beraber sünnet için olumsuz bir gelişme oldu. Sünnette havya kullanılmaya başlandı. Halk arasında "lazerle sünnet " denilen fakat hiç ilgisi olmayan bu sistemde elektrikle ısıtılmış telle deri kesilir. Isı etkisiyle damarlar yanar ve kanama görülmez. Fakat kanlanma ve duysal sinirler açısından hassas olan peniste havya kullanılması kalıcı hasar verebilir.
Sünnet operasyonu sonrasında nelere dikkat edilmeli?
Sünnet sonrası nadir de olsa geç kanamalar görülebilir. Hasta doktoruyla irtibata geçmelidir.
Sünnet hangi durumlarda sakıncalı olabilir?
Sünnet cerrahi bir işlemdir ve tam sağlık halinde yapılmalıdır. Acil bir sebep yoksa soğuk algınlığı vs. durumlar iyileştikten sonra yapılmalıdır. Sünnetin kesinlikle yapılmaması gereken en önemli durum hipospadias varlığıdır. Halk arasında "peygamber sünneti " denilen bu durumda idrar çıkış deliği doğuştan olması gerektiği yerde değildir. Çocuğun ilerki yaşamında problemler yaşamaması için bu anormallşiğin düzeltilmesi gerekir. Ve bu düzeltmede sünnet kesilen ve atılan derinin kullanılması gerekebilir. Bu durumda sünnet düzeltme ameliyatıyla beraber yapılmalıdır.
Hatalı sünnetin doğurabileceği sonuçlar nelerdir?
Ciltle ilgili estetik hataların bir kısmı ve eksik sünnet düzeltilebilir. Fakat idrar kanalı yaralanmaları, penis gövdesi, glans yaralanmalarını düzeltmek ciddi ameliyatlar zinciri gerektirebilir. Bazen de düzeltmek mümkün olmayabilir, organ kaybına gidebilir.

Devamını Oku

      Bize ulasan, ve çok sorulan sorulardan birisi, hangi sunnet yontemi daha iyidir ?
      Gerek dikişli gerekse plastik klips yöntemlerinde temel hedef, fazla olan sünnet derisinin çıkartılmasıdır. Her iki yöntemde de sünnet derisi cerrahi olarak, yani kesilerek çıkartılır. Dikişli sünnette, deri ilk önce kesilir, sonra da yara uçları tek tek dikilir. Klips yöntemindeyse, kesilecek deri ilk önce tutulur sonra kesilir. Her iki yöntemde de hedef aslında aynıdır, yani kesim işlemi sırasında açılan yara uçlarının bir araya getirilmesidir. Yöntemler arasındaki asıl fark, dikişli yöntemde yara uçlarını dikişlerin birarada tutması, klips yöntemindeyse plastik klipsin tutmasıdır. Klips prensibi yıllardır bebeklerin göbek kordonunu kesme işleminde de kullanılmaktadır. Plastik klips yöntemiyle sünnet, aslında bu prensibin pipiye uyarlanmasıdır. Dokuların klipsle tutturulup kesilme prensibi aşağıdaki avantajları da beraberinde getirmektedir:
    
      Plastik klips yönteminin dikişli sünnette göre en önemli avantajı, komplikasyon oranlarının, yani risklerinin anlamlı ölçüde düşük olmasıdır.
      Dikişli sünnet genel olarak halk arasında laser olarak bilinen koter cihazı ile yakarak kesmek usulüyle yapılır. Yüksek ısı ile kesme esnasında yüksek sıcaklığın pipinin iç sinirlerine sirayet ederek illeri dönemlerde buna bağlı cinsel sorunlara  yol  açabileceğine dair yayınlar mevcuttur.
     Dikişli sünnet sonrası en büyük risk kanamadır. Dikişli sünnet sonrasında olan kanama genellikle tekrar dikiş atılmasını gerektirir. Plastik klips yönteminde, klips takılı olduğu süre boyunca kanama beklenmez. Kısaca, klips yöntemi kanama riskini önemli ölçüde azaltır.
      Enfeksiyon riski de plastik klips yönteminde son derece düşüktür. Dikişli yöntemle sünnet edilen 5700 çocuğun risk oranlarını, plastik klips yöntemiyle sünnet edilen 7500 çocukla karşılaştıran ve “Pediatric Surgery” dergisinde 2010 yılında yayınlanan çalışmanın sonuçları şu şekildedir: 
Plastik klips yönteminin dikişli sünnette göre diğer önemli bir avantajı, bu yöntemde dikiş atılmaması ve açıkta yara bulunmamasıdır. Kesilen yara kenarlarını plastik kıskaç bir araya getirir ve yara plastiğin altında kapalı ortamda kalır. Yaranın dışarıyla teması olmadığı, yani açıkta yara olmadığı için, sünnet sonrası pansuman gerektirmez. Dikişli sünnette, özellikle ilk 48 saat yaraya çok dikkat etmek gerekir. Uygun yara bakımı ve pansuman, dikişli sünnet sonrasında oldukça önemlidir. Plastik kıskaç yöntemindeyse sünnet sonrası hiçbir yara bakımı veya pansuman gerekmez. Her pansuman çocukta oldukça fazla stres ve acıya yol açar. Plastik klips yönteminde yara bakımına gerek olmaması en önemli avantajlardan biridir.

• Dikişli sünnetten sonra, pipide sargı bezi vardır ve yaranın en az 48 saat suyla temas etmemesi gerekir.  Plastik klips yöntemindeyse, yara hattı plastik içerisinde olduğu için, kaka veya başka bir pislik temasında dahi enfeksiyon riski neredeyse yoktur. Bu sayede, plastik klips yöntemiyle yapılan sünnet sonrasında çocuklar aynı gün dahi rahatlıkla banyo yapabilirler.
• Dikişli sünnet sırasında çocuğun hareket etmesi yanlış kesimlere yol açabilir. Bu nedenle bir çok merkezde zorunlu olarak çocuğa genel anestezi uygulanır. Plastik klips yönteminde, çocuğun hareketleri, kesim hatalarına kesinlikle yol açmaz. Klips yönteminde geri dönüşü olmayan kritik hareketler yoktur. Klipsin yerleştirilmesi sırasında çocuğun bir miktar hareket etmesi teknik açıdan tehlike yaratmaz. Sünnet derisi, klips yerleştirildikten ve kilitlendikten sonra plastiğin üzerinden kesildiği için hatalı kesim veya pipiye zarar verme durumu olmaz. Bütün bu nedenlerden ötürü, plastik klips yönteminde genel anestezi gerekmez.
• Dikişli sünnet sırasında, idrar kanalına veya pipi ucuna zarar verme ihtimali düşük de olsa vardır. Dikişli sünnet sonrası meydana gelen hataları özellikle yaz dönemlerinde ve toplu sünnetlerden sonra sıklıkla görürüz. İdrar kanalının delinmesi, pipi ucunun kesilmesi ve idrar kanalında tıkanıklık gibi hayati hatalarla oldukça fazla sayıda karşılaşıyoruz. Bu tür hataların düzeltilmesi için çocuğun ameliyat edilmesi gerekir. Plastik klips yönteminde, kesim işlemi pipi ucuna yerleştirilen ve pipiyi koruyan plastik huni üzerinden yapıldığı için pipiye zarar verme ihtimali yoktur. Kısaca, bu yöntem kişisel hatayı neredeyse sıfırlar ve pipiye kalıcı hasar vermez.
• Dikişli sünnet sonrası, çentik veya pürtük şeklinde kalıcı dikiş izleri olur ve bu izler yıllarca geçmez. Bazen ömür boyu kalıcı yara izleri oluşur. Plastik kıskaç yönteminde ise yara kenarları ince bir çizgi şeklinde görülür.
• Dikişli sünnette açık yara bulunduğu için, en az 2-3 gün iç çamaşır veya pantolon giyilemez veya bez bağlanaz. Dikişli sünnet, özellikle bezli çocuklarda ciddi bakım sıkıntısı yaratır. Plastik klips yöntemiyle yapılan sünnet sonrasındaysa çocuklar günlük kıyafetlerini giyebilir, bezli bebeklerde bez rahatlıkla bağlanabilir. Bu nedenle plastik klips yöntemi, bakım kolaylığı getirirken çocuğun hayat kalitesini de arttırır.
• Dikişli sünnette, her çocukta aynı cerrahi malzemeler kullanıldığı için, her sünnet sonrasında otoklav aletinde sterilize edilmesi gerekir. Bu sterilizasyon zincirinde aksama olduğu durumda, ciddi yara enfeksiyonları görülür. Ayrıca, bir çocuktan diğerine, hepatit ve AİDS gibi hastalıklar bulaşabilir. Plastik klips yönteminde ise sadece iki malzeme kullanılır: plastik klips ve bistüri (neşter). Bunların her ikisi de steril, yani mikroptan arındırılmış paketler içerisinde gelir ve sadece bir çocukta kullanılır. Yani, bir malzeme başka bir çocukta kullanılamaz. Bu nedenle, plastik klips yönteminde hepatit veya AİDS bulaşma riski yoktur.
• Dikişli sünnette kesim ve dikme aşamalarında çocuğun kesinlikle hareket etmemesi gerekir. Cildin kesilmesi, dikişli sünnette ilk harekettir ve geri dönüşü yoktur. Meydana gelen sünnet hatalarının (örn. pipi ucunu kesilmesi gibi) büyük kısmı bu aşamada olur. Plastik klips yöntemindeyse çocuğun sünnet sırasında yapacağı küçük hareketler sorun yaratmaz. Cilt kesilene kadar olan süreçte geri dönüşü olmayan hareket yoktur. Yani, cilt ayarlarından emin olana kadar klipsin pozisyonunda değişiklik yapılabilir. Cilt ayarlarından kesin olarak emin olunduktan sonra kilitler kapatılarak kesim işlemi yapılır. Kısaca, dikişli sünnette olduğu gibi ani,  geri dönüşü olmayan, kritik hamleler yoktur.
•    Dr. Ferhat YASAN olarak kliniğimizde, engel bir durum olmadığı müddetçe klipsli sünnet tercih etmekteyiz.Klipsli sünnet işleminin uygulanmasının mümkün olmadığı istisnai durumlarda, aile bilgilendirmesi ve onayı sonrası koter ile dağlayarak kesme sonrası dikiş atma şeklinde klasik sünnet uygulaması yapabilmekteyiz.

Devamını Oku